Μπεϊντάρης Ν.
Οι δέκα σημαντικότερες αρχές στις οποίες πρέπει να βασίζεται η αερόβια προπόνηση, σύμφωνα με αρκετούς συγγραφεί (όπως οι Fritz Zintl, Σ. Τζιωρτής, Γ. Νικολόπουλος, D. Harre) και οι οποίες αλληλοεπηρεάζονται και αλληλοσυνδέονται είναι οι εξής:
α) Η αρχή της προοδευτικότητας – σταδιακή αύξηση της έντασης, του όγκου, αλλά και της συχνότητας της προπόνησης καθώς και ομαλή και προοδευτική μετάβαση στη διδασκαλία, δηλ. από τα εύκολα στα δύσκολα, από τα απλά στα σύνθετα, από τα γνωστά στα άγνωστα. Το 50% των τραυματισμών από υπέρχρηση προκαλούνται από προπονητικά λάθη (James et al., 1978)
β) Η αρχή της αναστροφής – τα θετικά στοιχεία της προπόνησης αρχίζουν να χάνονται με την πάροδο των ημερών. Τέσσερις εβδομάδες διακοπή αλλάζει δραματικά τα μεταβολικά χαρακτηριστικά των μυών (Costill et al.) Εκτεταμένη έρευνα έχει δείξει ότι αν και η αερόβια ικανότητα και η μυϊκή δύναμη διατηρούνται παρά τη μειωμένη προπόνηση 4 εβδομάδων, η ικανότητα να παραχθεί δύναμη κατά τη διάρκεια της κολύμβησης μειώνεται σημαντικά και ολοκληρωτική αδρανοποίηση (μη συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες), οδηγεί σε μειωμένη αερόβια ικανότητα.
γ) η αρχή της εξειδίκευσης – για την αποτελεσματικότερη απόδοση των κολυμβητών, η προπόνηση θα πρέπει να στοχεύει: 1) στην εξειδικευμένη επιβάρυνση συγκεκριμένων μυϊκών ομάδων, 2) στην εξειδικευμένη επιβάρυνση των ενεργειακών μηχανισμών, 3) στην εξειδικευμένη προπόνηση ρυθμού και αγώνων.
δ) η αρχή της επιβάρυνσης – για να υπάρχει βελτίωση στην προπόνηση των κολυμβητών θα πρέπει να έχουμε ένα αποτελεσματικό ερέθισμα επιβάρυνσης, για να υπάρχουν οι κατάλληλες κάθε φορά προσαρμογές. Το να ανταπεξέρχεται ο αθλητής στις επιβαρύνσεις δείχνει την ικανότητά του να μπορεί να συνδυάζει τον προσανατολισμό του, προς μια πιο φιλόδοξη απόδοση με τις συνεχώς αυξανόμενες ποιοτικά και ποσοτικά απαιτήσεις (Schwidtmann, Kogel).
ε) η αρχή της ατομικότητας και της ηλικίας – σύμφωνα με την οποία η προπόνηση εξαρτάται ανάλογα από την ηλικία των αθλούμενων, αλλά και εξατομικεύεται σύμφωνα με τις ανάγκες, τις απαιτήσεις και τη μοναδικότητα του κάθε κολυμβητή.στ) η αρχή της βελτίωσης της υγείας σύμφωνα με την οποία από την αρχή μέχρι το τέλος της ετήσιας γύμνασης των κολυμβητών θα πρέπει πάντα να προσέχουμε την υγεία των αθλουμένων, με τον προσεκτικό σχεδιασμό του ετήσιου προγράμματος και την τήρηση των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας.
ζ) η αρχή της ευσυνειδησίας – για να επέλθει κάποια βελτίωση, τόσο όσον αφορά την κολύμβηση υψηλών επιδόσεων όσο και για την κολύμβηση αναψυχής, απαιτείται η προσήλωση του κολυμβητή στους στόχους που έχει θέσει για τον εαυτό του ή από κοινού με τον προπονητή του και η συνειδητοποίηση της έμμονης και αδιάλειπτης προσπάθειας.
η) η αρχή της προσαρμογής – κατά την οποία μέσω των σωστών σχέσεων μεταξύ της επιβάρυνσης, της κόπωησς και της αποκατάστασης, γίνονται οι προσαρμογές στον οργανισμό σ’ ένα υψηλότερο επίπεδο απόδοσης. Σύμφωνα με τους Roux, Nocker (1966) ‘’η εντονότερη λειτουργία μεταβάλλει την ποιοτική κατάσταση των οργάνων, αυξάνοντας την εξειδικευμένη ικανότητα απόδοσής τους’’.
θ) η αρχή του εφικτού – κατά την οποία οι αθλητές και οι προπονητές θα πρέπει να βασίζονται σε ρεαλιστικά δεδομένα , σύμφωνα με τα οποία θα πρέπει να προσδιορίζονται οι προτιθέμενοι στόχοι για μία προπονητική μονάδα, έναν μικρόκυκλο, έναν μεσόκυκλο ή έναν μεγάκυκλο, ανάλογα με τα διατιθέμενα μέσα και προσόντα του αθλητή.
ι) η αρχή της προοδευτικότητας και της κυκλικότητας – κατά την οποία οριοθετούνται οι περίοδοι, όπως αναφέρθηκε και οι φάσεις. Οι φάσεις υποδιαιρούνται : στην προπονητική μονάδα διάρκειας μίας ημέρας, σε μικρόκυκλους διάρκειας 7-10 ημερών, σε μεσόκυκλους διάρκειας 3-6 εβδομάδων και σε μεγάκυκλους διάρκειας 1 έτους. Ο προγραμματισμός σ’ έναν μεγάκυκλο μίας κύριας αγωνιστικής περιόδου καλείται ‘’μονός περιοδισμός’’, ενώ ο προγραμματισμός δύο κύριων αγωνιστικών περιόδων καλείται ‘’διπλός περιοδισμός’’ (Τζιωρτζής). Για να ανταπεξέρθει λοιπόν ο αθλητής μας τόσο στην ημερήσια γύμναση όσο και στους αγώνες με την καλύτερη δυνατή απόδοση, πρέπει να είναι άριστα προπονημένος.
